Wat is een juridische splitsing?
28 oktober 2020
De juridische splitsing wordt vaak gebruikt om een onderneming te herstructureren. Hierbij kan worden gedacht aan fiscale redenen of (zaken)partners die uit elkaar wensen te gaan.
Splitsen van ondernemingsvermogen is het tegenovergestelde van fuseren. Bij een fusie smelten verschillende vermogens samen, bij een splitsing vindt er juist een spreiding van vermogens plaats.
Overgang onder algemene titel (‘vanzelf’)
Bij een juridische splitsing wordt het gehele of gedeeltelijke vermogen van een rechtspersoon onder algemene titel (‘vanzelf’) verkregen door een of meer bestaande of nieuw op te richten rechtspersonen. Hierdoor hoeven de voor de overdracht van ieder vermogensbestanddeel geldende leveringsvoorschriften niet in acht te worden genomen. Zo is er bijvoorbeeld geen medewerking vereist van wederpartijen bij overeenkomsten die overgaan. De levering komt tot stand door het ondertekenen van de notariële akte van splitsing.
“De hoofdregel bij de juridische splitsing is dat de leden van de splitsende rechtspersoon lid worden van de verkrijgende rechtspersoon en de aandeelhouders van de splitsende rechtspersoon aandeelhouder worden van de verkrijgende rechtspersoon.”
Welke rechtspersonen kunnen hun vermogen splitsen?
Met rechtspersonen worden BV’s, NV’s, verenigingen, coöperaties, onderlinge waarborgmaatschappijen en stichtingen bedoeld. Onder het vermogen wat kan worden gesplitst, kunnen zowel bezittingen als schulden vallen maar ook rechtsverhoudingen zoals overeenkomsten.
De hoofdregel bij de juridische splitsing is dat de leden van de splitsende rechtspersoon lid worden van de verkrijgende rechtspersoon en de aandeelhouders van de splitsende rechtspersoon aandeelhouder worden van de verkrijgende rechtspersoon.
Welke vormen van splitsing zijn er?
Er bestaan twee vormen van juridische splitsing.
- Zuivere splitsing
Bij de zuivere splitsing houdt de splitsende rechtspersoon automatisch op te bestaan. Ontbinding of vereffening is niet nodig. Het vermogen van de splitsende rechtspersoon moet worden gesplitst naar ten minste twee andere rechtspersonen. Dit kunnen nieuw op te richten rechtspersonen zijn maar het is ook het mogelijk om te splitsen naar twee bestaande rechtspersonen.
- Afsplitsing
Bij de afsplitsing blijft de splitsende rechtspersoon wel voortbestaan. Het vermogen van de splitsende rechtspersoon gaat geheel of gedeeltelijk over op een of meer verkrijgende rechtspersonen. Het vermogen kan bijvoorbeeld worden verkregen door een zuster- of dochtervennootschap.
Welke voorwaarden zijn van toepassing bij een splitsing?
De partijen betrokken bij een splitsing moeten dezelfde rechtsvorm hebben. Wil je splitsen in een andere rechtsvorm, dan moet je één van beide rechtspersonen eerst omzetten in dezelfde rechtsvorm.
Hierop zijn twee uitzonderingen. Bij een juridische splitsing worden BV’s en NV’s gezien als dezelfde rechtsvorm, hierbij is omzetting niet nodig. Ook wanneer een vereniging, coöperatie, onderlinge waarborgmaatschappij of stichting vermogen wil doen overgaan op een verkrijgende BV of NV hoeft er geen omzetting plaats te vinden. Hiervoor is wel nodig dat de splitsende rechtspersoon blijft bestaan en dat de splitsende rechtspersoon alle aandelen verkrijgt van de nieuwe rechtspersoon.
Verder zijn er regels voor het ten minste over te dragen vermogen bij een splitsing. In geval de verkrijgende rechtspersoon een stichting, vereniging, coöperatie of onderlinge waarborgmaatschappij is, moeten zij een vermogen van ten minste nul verkrijgen.
Is een stichting, vereniging, coöperatie of onderlinge waarborgmaatschappij de splitsende rechtspersoon dan is vereist dat zij direct na de splitsing een waarde van ten minste nul hebben. Hierbij wordt rekening gehouden met de waarde van de aandelen die de rechtspersoon verkrijgt door de splitsing.
Kan ik ook splitsen naar een buitenlandse rechtspersoon?
Een splitsing waarbij buitenlandse rechtspersonen zijn betrokken is niet mogelijk. Grensoverschrijdende splitsingen zijn namelijk onder de huidige wet niet toegestaan.
Hoe ziet de splitsingsprocedure er uit?
In een splitsingstraject kun je drie fasen onderscheiden.
- De voorbereidende fase
In de voorbereidende fase wordt het voorstel tot splitsing opgesteld en ondertekend door de besturen van de betrokken rechtspersonen. Het splitsingsvoorstel wordt ter inzage gelegd bij het handelsregister en op het kantoor van de rechtspersonen. Daarna wordt een advertentie geplaatst in een landelijk verspreid dagblad. Hierdoor zijn eventuele schuldeisers van de splitsing op de hoogte. Schuldeisers kunnen bij de rechtbank verzet aantekenen tegen de splitsing. Zij hebben daarvoor één maand de tijd. Als een schuldeiser zich meldt, moeten er eerst afspraken met deze schuldeisers worden gemaakt voordat de splitsing plaats kan vinden.
- Het besluit tot splitsing
Als er geen verzet is aangetekend bij de rechtbank, kan het besluit tot splitsing worden genomen. Het besluit tot splitsing mag niet afwijken van het voorstel tot splitsing. De statuten geven regels voor de manier waarop dit besluit moet worden genomen (denk hierbij aan speciale meerderheden en verplichte aanwezigheid van een bepaald percentage van de leden / aandeelhouders).
- De notariële akte van splitsing
Als aan alle formaliteiten voor de splitsing is voldaan, kan de akte van splitsing worden getekend. De dag nadat deze akte is getekend, is de splitsing pas van kracht. De splitsing wordt ingeschreven bij het handelsregister en eventueel bij andere openbare registers (denk hierbij aan het Kadaster als er registergoederen overgaan bij de splitsing).
“Als er een ondernemingsraad is heeft deze een adviesrecht. Als je het advies van de ondernemingsraad niet volgt, kan de ondernemingsraad beroep aantekenen bij het gerechtshof.”
Is er een ondernemingsraad?
Als er een ondernemingsraad is heeft deze een adviesrecht. Als je het advies van de ondernemingsraad niet volgt, kan de ondernemingsraad beroep aantekenen bij het gerechtshof. De splitsingsakte kan niet worden getekend zolang de ondernemingsraad beroep kan aantekenen en zolang de rechter de zaak nog in behandeling heeft.
Wil je dit jaar nog (af)splitsen? Let dan op de termijn!
Overweeg jij om over te gaan tot een juridische splitsing? Wacht hier dan niet te lang mee.
Wil je dit jaar nog (af)splitsen dan is het van belang dat alle betrokken rechtspersonen:
- De jaarrekeningen van boekjaar 2017, 2018 en 2019 hebben opgesteld en vastgesteld;
- Tussentijdse vermogensopstellingen opstellen (gedateerd 1 augustus of een datum daarna gelegen van dit jaar); en
- Het splitsingsvoorstel met bijlagen uiterlijk half november aanstaande deponeren bij het handelsregister.
(Corona) aandachtspunten
Voorafgaand aan de (af)splitsing moet worden geïnventariseerd of ten aanzien van bepaalde vermogensrechten geen bijzondere voorwaarden gelden die een overgang (zondermeer) in de weg staan of die problemen (boetes o.i.d.) kunnen veroorzaken. Denk hierbij in deze tijd aan de specifieke voorwaarden die gelden indien een bij de splitsing betrokken rechtspersoon een tegemoetkoming uit hoofde van de NOW-regeling heeft ontvangen.
Vragen?
Heb je na het lezen van dit blog vragen over hoe wij je bij een juridische splitsing kunnen helpen? Neem dan contact met mij op, ik help je graag.
