Turboliquidaties aan banden gelegd?

27 maart 2023

Op 14 maart 2023 is het wetsvoorstel Tijdelijke wet transparantie turboliquidatie (hierna: de Tijdelijke wet) aangenomen door de Eerste Kamer. De Tijdelijke wet heeft mogelijk grote gevolgen voor ondernemers die van de turboliquidatie gebruik willen maken om hun rechtspersoon te ontbinden. Hierna wordt besproken wat de turboliquidatie inhoudt, welke wijzigingen doorgevoerd zullen worden met de komst van de Tijdelijke wet en welke sancties hieraan verbonden zijn.

Turboliquidatie

De turboliquidatie is een handig instrument om een inactieve rechtspersoon vlot en eenvoudig te ontbinden. De algemene vergadering of het bestuur van een ‘lege’ rechtspersoon – een rechtspersoon zonder baten – neemt een besluit, waardoor het bestaan van de rechtspersoon direct wordt beëindigd zonder de reguliere vereffeningsprocedure. Deze ontbindingswijze komt vaak voor: uit gegevens van de Kamer van Koophandel blijkt dat 78% van de ontbindingen van besloten vennootschappen in de periode van 2016 tot 2020 plaatsvond door middel van een turboliquidatie.

Hoewel de turboliquidatie een efficiënte en flexibele rechtsfiguur is, is ze ook vatbaar voor misbruik. Het is namelijk mogelijk een rechtspersoon te ontbinden indien er geen baten meer zijn, maar nog wel schulden. Dit heeft tot gevolg dat een schuldeiser geconfronteerd kan worden met een verdwenen rechtspersoon, waarbij de kans klein is dat hij zijn vordering alsnog kan verhalen.

Tijdelijke wet

Door middel van de Tijdelijke wet wordt beoogd de fraudegevoeligheid van de turboliquidatie aan te pakken. Het wetsvoorstel introduceert een verplichting voor bestuurders om binnen veertien dagen na ontbinding een aantal stukken te deponeren, waaronder een balans en een staat van baten en lasten van de afgelopen twee jaar. Direct na de deponering dient het bestuur hiervan schriftelijk mededeling te doen aan de eventuele schuldeisers van de rechtspersoon.

Zoals uit de naam volgt, is de wet tijdelijk en zullen de wijzigingen twee jaar na inwerkingtreding vervallen. Ten minste drie maanden voor de afloop van die termijn zal de Minister voor Rechtsbescherming een verslag uitbrengen over de werking van de Tijdelijke wet. Afhankelijk van de resultaten kan de termijn met maximaal twee jaar worden verlengd.

Recent is bekendgemaakt dat de Tijdelijke wet in werking treedt met ingang van 15 november 2023.

Sancties

Op grond van de Tijdelijke wet is het niet-voldoen aan de deponeringsplicht een economisch delict, dat kan worden bestraft met een gevangenisstraf van ten hoogste twee jaar, een taakstraf of een geldboete van ten hoogste € 22.500. Het verzaken van de mededelingsplicht is echter niet strafbaar.

Bovendien kan op verzoek van het openbaar ministerie bestuurders een civielrechtelijk bestuursverbod worden opgelegd in geval van betrokkenheid binnen twee jaar bij meerdere faillissementen of meerdere turboliquidaties, waarbij de voorschriften uit de Tijdelijk wet niet zijn nageleefd. Hierdoor kan de ex-bestuurder gedurende een periode van maximaal vijf jaar niet worden benoemd tot bestuurder of commissaris van een rechtspersoon.