SPAARGELD VAN BOX 3 VERHUIZEN NAAR EEN OPEN FONDS VOOR GEMENE REKENING?

Wat is een open fonds voor gemene rekening (OFGR)?

Het OFGR is geen wettelijk geregelde rechtspersoon. Een OFGR is een samenwerking tussen meerdere participanten. Zij brengen gelden bijeen voor een gezamenlijke belegging. Een OFGR ontstaat door middel van het sluiten van een overeenkomst tussen doorgaans een beheerder, een bewaarder en de participanten in het fonds (de fondsvoorwaarden). Tegenover de inleg ontvangen de participanten een bewijs van deelgerechtigdheid; een zogeheten participatie. Een participatie geeft recht op een deel van de opbrengst van het vermogen van het OFGR.

Omschrijving OFGR

Een omschrijving van een OFGR kun je vinden in artikel 2 lid 3 Wet op de vennootschapsbelasting 1969 (Wet Vpb). Uit dit artikel volgt dat een OFGR:
i. zich moet richten op het voor gemene rekening beleggen of anderszins aanwenden van gelden;
ii. vrij verhandelbare bewijzen van deelgerechtigdheid moet hebben.

Welke vereisten zijn er?

Een notariële akte is niet vereist omdat het fonds geen rechtspersoon is. De bewijzen van deelgerechtigdheid moeten dus zonder toestemming van de participanten kunnen worden vervreemd. Het bewijs van deelgerechtigheid, ook wel bekend als participatiebewijs, krijg je door een bedrag te storten op de speciaal voor het fonds geopende bankrekening.

Het andere vereiste is dat er belegd moet worden voor “gemene rekening”. Hierbij is belangrijk dat de Belastingdienst vereist dat er meer dan één participant is. Waarbij de overheersende participant niet meer dan 90% belang mag hebben. Een ander vereiste is dat als tweede participant niet kunnen worden aangemerkt: de man of vrouw waarmee de andere participant in gemeenschap van goederen is gehuwd of hun minderjarige kinderen.

Het OFGR kent een beheerder en bewaarder. De participanten kunnen zelf de rol van beheerder/bewaarder vervullen, maar het heeft de voorkeur hiervoor een stichting op te richten. Zo heb je namelijk een duidelijk onderscheid tussen het privévermogen van een participant en het fondsvermogen.

Wat is de fiscale kwalificatie OFGR?

Op de website van de Belastingdienst moet je een formulier invullen. De Belastingdienst zal dan beoordelen of er sprake is van een OFGR. Erkent de Belastingdienst het fonds als een OFGR? Dan wordt er een fiscaal nummer verstrekt samen met de inloggegevens. Hiermee kan er aangifte vennootschapsbelasting worden gedaan. De fiscale kwalificatie vindt dus pas plaats door het akkoord dat de Belastingdienst zal afgeven. De fiscale kwalificatie hoeft niet te worden afgewacht alvorens de bankrekening op naam van de Stichting beheerder/bewaarder wordt geopend.

Het spaargeld of ander vermogen moet wel vóór het einde van het jaar worden overgemaakt op de bankrekening van het OFGR aangezien 1 januari als peildatum voor box 3 geldt.

Een OFGR is belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting (in 2018: 20%-25%). Participanten met een belang van 5% of meer worden voor de inkomstenbelasting belast in box 2 (in 2018: 25%). De gecombineerde heffing komt zo uit op 40%. In het Belastingplan van 2019 is voorgesteld de tarieven voor de vennootschapsbelasting te verlagen en de inkomstenbelasting belast in box 2 te verhogen. Per saldo wordt beleggen in box 2 hierdoor iets voordeliger.

Een OFGR is vrijgesteld van de belastingheffing in box 3. Hierin wordt uitgegaan van een verondersteld rendement. Het werkelijke rendement is, zeker bij spaargelden, op dit moment veel lager waardoor de heffing meer bedraagt dan de feitelijk genoten opbrengst.

Het OFGR betaalt daarentegen 20%-25% vennootschapsbelasting over de werkelijk behaalde winst. Over de resterende nettowinst zijn de participanten bij uitkering aan privé aanvullend 25% inkomstenbelasting verschuldigd. De gecombineerde belastingdruk bedraagt daarmee 40%. Naarmate het werkelijke rendement, en daarmee de beleggingsvorm, is het OFGR dus voordeliger dan beleggen in box 3.

(Fiscale) spelregels

Om misbruik van box hoppen te voorkomen, gelden er wél enkele (fiscale) spelregels. Zo moet het vermogen ten minste 6 maanden ‘wegblijven’ uit box 3. Voor een VBI geldt een termijn van ten minste 18 maanden. Als je je hier niet aan houdt, dan wordt het vermogen zowel in box 2 als in box 3 belast!

De voordelen van een OFGR afgezet tegen een spaargeld BV

• Een OFGR kent geen rechtspersoonlijkheid en is aan minder civielrechtelijke regels gebonden dan een BV.
• Het is mogelijk een OFGR op te richten zonder notariële akte. Hierdoor is het wel eenvoudiger op te stellen en te wijzigen.
• Een OFGR hoeft niet ingeschreven te worden bij de KvK. Hierdoor neemt de privacy toe (er hoeft geen jaarrekening te worden gedeponeerd) en wordt het vermogen geanonimiseerd.
• Is een onbelaste teruggaaf op de bewijzen van de deelgerechtigden gestort? Dan is er geen besluit van de algemene vergadering of statutenwijziging nodig waarbij de nominale waarde met een gelijk bedrag wordt verminderd (artikel 4.13 lid 1 onderdeel c Wet IB 2001). Dit bespaart (notaris)kosten.
• Een OFGR wordt nu niet meegenomen voor de berekening van toeslagen, zoals de eigen bijdrage langdurige zorg of de WMO.
• Een OFGR kan als vrijgestelde beleggingsinstelling (VBI) worden aangemerkt. Hierdoor geldt er een vrijstelling voor de vennootschapsbelasting. Afhankelijk van de rentestand kan dit een voordeel opleveren. Aangezien er bij onvoldoende uitkering van dividend een fictieve heffing van inkomstenbelasting plaats zal vinden. We adviseren om met je belastingadviseur af te stemmen of het aanvragen van de VBI status voor jou wellicht voordelig is.
• De kans bestaat dat een OFGR niet valt onder de UBO-wetgeving. Een UBO is een Ultimate Beneficial Owner, ofwel de uiteindelijke gerechtigde. Of ook het OFGR – en dus de participanten – daaronder gaan vallen, en onder welke voorwaarden (registratie in een (openbaar) UBO-register), is nog niet duidelijk.

De nadelen van een OFGR afgezet tegen een spaargeld BV

• Een OFGR kan niet door één persoon worden opgericht.
• Niet elke bank geeft zijn medewerking bij het openen van een rekening voor een OFGR.
• Door gebruik te maken van een en/of rekening kan elk van de rekeninghouders het hele bedrag wegboeken of opnemen. Let dus goed op bij een tenaamstelling van de bankrekeningen. Vandaar dat we ook een stichting beheerder/bewaarder adviseren waarbij de bestuurders slechts gezamenlijk kunnen handelen.
• Is er sprake van een verplaatsing van box 3 naar box 2? Dan moeten de participanten zelf de verantwoordelijkheid te nemen voor de juiste renterenseignering.
• Het anonimiseren van het vermogen lijkt onzeker nu een OFGR binnenkort mogelijk in het UBO-register opgenomen moet worden.
• Tot slot kan de overheid de wet wijzigen, waardoor de fiscale voordelen kunnen te komen vervallen.

Ook voor jou?

Wil je gezamenlijk (voordeliger) sparen? Dan kan de OFGR een prettig alternatief zijn, maar het biedt niet voor iedereen uitkomst. Bespreek vooraf met je accountant of fiscalist of het in jouw situatie verstandig is om een OFGR aan te gaan. Wij helpen je hier graag bij!