Onterfd worden
Je kunt als kind onterfd worden door je ouders. Dat betekent dat je geen erfgenaam (meer) bent maar je hebt nog wel bepaalde (wettelijke) rechten. Een van die rechten is de legitieme portie (ook wel bekend als het kindsdeel). In deze blog leg ik je uit wat de legitieme portie is en wat je rechten zijn als je onterfd bent door je ouders.
Legitieme portie, wat is dat?
Ieder kind heeft recht op een minimum bedrag uit de erfenis van zijn/haar ouders. Dit wordt de legitieme portie genoemd en bedraagt de helft van wat iemand zonder testament zou krijgen. Het bedrag is echter wel beperkt tot een kwart van de erfenis per kind.
Voorbeeld: vader en moeder vinden dat hun drie zoons het goed genoeg hebben en willen hun hele vermogen aan KWF nalaten. Ze leggen dat in hun testament vast. Vervolgens komt vader te overlijden. Als de drie zoons een beroep doen op hun legitieme portie, dan hebben zij ieder recht op 1/8 deel van de erfenis (de helft van hun erfdeel ter grootte van 1/4 deel). Zij krijgen hun deel pas als hun moeder ook is overleden.
Aanspraak maken
Je moet binnen 5 jaar na het overlijden van een ouder kenbaar maken dat je aanspraak wilt maken op de legitieme portie. Daarna vervalt dit recht. Als je een beroep doet op je legitieme portie dan ben je geen erfgenaam maar legitimaris.
Voorbeeld uit de praktijk
In een uitspraak van de rechtbank Midden-Nederland in januari 2016 ging het om de rechten van een legitimaris die geen erfgenaam was. Moeder heeft in haar testament al haar kinderen onterfd. Eén dochter doet echter een beroep op haar legitieme portie. Om haar legitieme portie te kunnen berekenen vraagt zij aan de executeur (de afwikkelaar) inzage in de financiële administratie van haar moeder.
Het recht op informatie
Op grond van de wet mag de dochter alle documenten die belangrijk zijn voor de berekening van haar legitieme portie inzien. Bijvoorbeeld bankafschriften, maar ook een (voorlopige) aangifte erfbelasting of de (voorlopige) aangifte inkomstenbelasting. Daarnaast moet aan de dochter kenbaar gemaakt worden of moeder tijdens leven schenkingen heeft gedaan en zo ja om welke bedragen het gaat. Dochter kan haar verzoek zowel richten tot de executeur als tot de erfgenamen. Als de executeur of de erfgenamen deze informatie niet aan dochter kunnen geven, kan inzage worden verkregen bij de bank.
Gelukkig voor de dochter oordeelt de rechtbank dan ook dat zij recht heeft op inzage in de financiële administratie van moeder om zo haar legitieme portie te berekenen.
Wat nu?
Wil je meer weten over onterving en de legitieme portie en de opeisbaarheid daarvan? Neem contact met ons op, wij adviseren je graag!
