Meldplicht grensoverschrijdende constructies voor intermediairs
16 februari 2021
De Wet implementatie EU-richtlijn meldingsplichtige grensoverschrijdende constructies (de Wet) vloeit voort uit een Europese richtlijn. Op basis van de Wet moeten intermediairs – maar onder omstandigheden ook belastingplichtigen zelf – potentieel agressieve fiscale grensoverschrijdende structuren melden aan de Belastingdienst.
De gedachte is dat de belastingautoriteiten met de ontvangen en uitgewisselde informatie over mogelijk agressieve fiscale constructies onder meer gerichter belastingcontroles kunnen uitoefenen en betere risicobeoordelingen kunnen verrichten.
Wat wordt verstaan onder een potentieel fiscaal agressieve structuur is alleen niet gedefinieerd. De richtlijn en de Wet hebben in plaats daarvan een lijst van (zeer ruim omschreven) kenmerken opgesteld die potentieel wijzen op een risico van belastingontwijking (de ‘wezenskenmerken’ of in het Engels de ‘hallmarks’ genoemd).
De term ‘constructie’ betekent ook niet dat er sprake moet zijn van een hoogwaardige fiscale structurering. Het kan meerdere vormen hebben zoals een transactie, handeling, overeenkomst, lening, afspraak, of een combinatie daarvan.
Voor wie geldt de meldingsplicht?
De Wet geldt voor álle (hulp)intermediairs. Bijvoorbeeld: belastingadviseurs, advocaten, accountants, notarissen, financieel adviseurs, banken en trustkantoren.
“Een wezenskenmerk is een eigenschap of kenmerk van een grensoverschrijdende constructie die geldt als een indicatie van een mogelijk risico op belastingontwijking.”
Wanneer heb je een meldingsplicht?
De meldplicht voor een intermediair geldt als (i) de structuur grensoverschrijdend is, (ii) aan tenminste één van de wezenskenmerken wordt voldaan én (iii) bij de structuur tenminste één van de betrokken partijen een link heeft met een EU-lidstaat.
Wanneer is sprake van een grensoverschrijdende constructie?
Een constructie die meer dan één EU-lidstaat ofwel een EU-lidstaat en een derde land betreft, en als één van de volgende voorwaarden is vervuld:
- niet alle deelnemers aan de constructie hebben hun fiscale woonplaats in hetzelfde rechtsgebied;
- één of meer van de deelnemers aan de constructie heeft zijn fiscale woonplaats tegelijkertijd in meer dan één deelgebied;
- één of meer van de deelnemers oefent een bedrijf uit in een ander rechtsgebied gelegen vaste inrichting en de constructie behelst een deel of het geheel van het bedrijf van die vaste inrichting;
- één of meer van de deelnemers aan de constructie oefent een activiteit uit in een ander rechtsgebied zonder in dat rechtsgebied zijn fiscale woonplaats te hebben of zonder in dat rechtsgebied een vaste inrichting te creëren;
- een dergelijke constructie heeft mogelijke gevolgen voor de automatische uitwisseling van inlichtingen of de vaststelling van het uiteindelijk belang.
Wat zijn de wezenskenmerken van een grensoverschrijdende constructie?
Een wezenskenmerk is een eigenschap of kenmerk van een grensoverschrijdende constructie die geldt als een indicatie van een mogelijk risico op belastingontwijking.
Er zijn vijf categorieën van wezenskenmerken die zijn opgenomen in de leidraad die een nadere invulling bevat van de Wet.
Bij bepaalde categorieën moet altijd gemeld worden en bij sommige categorieën moet er pas gemeld worden als er ook wordt voldaan aan de main benefit test.
De main benefit test houdt in dat er pas gemeld hoeft te worden als kan worden aangetoond dat het belangrijkste voordeel of dat een van de belangrijkste voordelen die, gelet op alle relevante feiten en omstandigheden, redelijkerwijs te verwachten valt van een constructie, het verkrijgen van een belastingvoordeel is. Ten aanzien van het belastingvoordeel geldt dat dit zowel binnen als buiten de EU kan opkomen.
Specifiek voor notariële werkzaamheden
Door de ruime formulering van de wezenskenmerken vallen veel notariële (standaard)werkzaamheden onder een of meerdere wezenskenmerken. Voorbeelden van potentieel meldingsplichtige werkzaamheden zijn grensoverschrijdende fusies of grensoverschrijdende omzettingen. Hetzelfde geldt voor misschien wat minder voor de hand liggende werkzaamheden, zoals een agiostorting door een buitenlandse vennootschap in een Nederlandse BV, inkoop van aandelen die worden gehouden door een buitenlandse moedermaatschappij en de liquidatie van een BV of NV met (een) buitenlandse aandeelhouder(s).
Wanneer zijn wij als notaris betrokken en geldt dan de meldingsplicht?
- De notaris is intermediair als:
‘Hij/zij een persoon is die een meldingsplichtige grensoverschrijdende constructie bedenkt, aanbiedt, opzet, beschikbaar maakt voor implementatie of de implementatie ervan beheert.’ - De notaris is hulpintermediair als:
‘Hij/zij een persoon is die, gelet op de betrokken feiten en omstandigheden en op basis van de beschikbare informatie en de deskundigheid die en het begrip dat nodig is om die diensten te verstrekken, weet of redelijkerwijs kon weten dat hij heeft toegezegd rechtstreeks of via andere personen hulp, bijstand of advies te verstrekken met betrekking tot het bedenken, aanbieden, opzetten, beschikbaar maken voor implementatie of beheren van de implementatie van een meldingsplichtige grensoverschrijdende constructie.’
Ben je als notaris als (hulp)intermediair betrokken bij een meldingsplichtige grensoverschrijdende constructie? Dan moet je die in beginsel melden. Op deze regel zijn twee uitzonderingen.
Je hoeft de meldingsplichtige grensoverschrijdende constructie níet te melden in de volgende gevallen:
- Een andere intermediair heeft de constructie al gemeld. En deze intermediair heeft als bewijs daarvan een referentienummer doorgegeven.
- Je beroept je op het wettelijk verschoningsrecht.
Let op: je moet alsnog onderzoek doen of er sprake is van een meldingsplichtige grensoverschrijdende constructie. Hier moeten de eventuele andere intermediairs dan wel relevante belastingplichtige over geïnformeerd worden.
Wettelijk verschoningsrecht notaris
Het wettelijk verschoningsrecht van notarissen (artikel 53a AWR) is van overeenkomstige toepassing.
Als een notaris zich op het wettelijk verschoningsrecht beroept, hoeft hij niet te melden maar is hij verplicht andere intermediairs waarvan hij weet dat die bij dezelfde meldingsplichtige grensoverschrijdende constructie betrokken zijn of waren of de relevante belastingplichtige(n) onverwijld te laten weten dat zij de constructie moeten melden.
Let op: een verschuiving van de meldingsplicht wegens een beroep op het verschoningsrecht betekent niet onmiddellijk dat de taak is vervuld. We hebben de verplichting tot inkennisstelling: de meldingsplicht verplicht ons tot een inkennisstelling van de andere (hulp-)intermediair of belastingplichtige naar wie de meldingsplicht is verschoven. Aan deze inkennisstelling zijn inhoudelijk geen vereisten verbonden. Het is wel van belang dat je verplicht bent om zo spoedig mogelijk na het bedenken van de constructie, de andere intermediair dan wel de belastingplichtige op de hoogte stelt van de verschuiving van de meldingsplicht.
Het opnemen in je algemene voorwaarden dat je je in alle gevallen op je wettelijk verschoningsrecht beroept is niet toegestaan!
Vanaf wanneer en binnen welke termijn moet je melden?
Vanaf 1 januari 2021 is de Wet in werking getreden en geldt de meldingsplicht met betrekking tot
meldingsplichtige grensoverschrijdende constructies:
- waarvan de eerste stap van de implementatie op of na 25 juni 2018 is gezet; of
- die op of na 1 juli 2020 voor implementatie beschikbaar zijn gesteld of gereed zijn voor implementatie.
Periode 25 juni 2018 tot 1 juli 2020
Uiterlijk 28 februari 2021 moet je de meldingsplichtige grensoverschrijdende constructies waarbij je betrokken bent geweest vanaf 25 juni 2018 tot 1 juli 2020 melden.
Periode 1 juli 2020 tot 1 januari 2021
Uiterlijk 31 januari 2021 moet je de meldingsplichtige grensoverschrijdende constructies waarbij je betrokken bent geweest vanaf 1 juli 2020 tot 1 januari 2021 melden.
Periode vanaf 1 januari 2021
Voor meldingsplichtige grensoverschrijdende constructies waarbij je betrokken bent vanaf 1 januari
2021 moet je steeds melding doen binnen 30 dagen, te rekenen vanaf:
- de dag na de dag waarop de meldingsplichtige grensoverschrijdende constructie voor implementatie beschikbaar is gesteld;
- de dag na de dag waarop de meldingsplichtige grensoverschrijdende constructie gereed is voor implementatie; of
- het moment waarop de eerste stap van de implementatie van de meldingsplichtige grensoverschrijdende constructie is gezet, afhankelijk van wat het eerst plaatsvindt.
Wat is de sanctie als je niet of niet tijdig meldt?
Als het aan opzet of grove schuld van de intermediair of de belastingplichtige is te wijten dat niet tijdig, niet volledig of niet juist is gerapporteerd, vormt dit volgens de Wet een vergrijp waarvoor een boete kan worden opgelegd van maximaal € 870.000.
Vragen?
Heb je vragen over deze blog? Neem dan contact met ons op.
